ანანურის კომპლექსი-საქართველოს გვიანფეოდალური ხანის ძეგლებიდან ხელოვნების საუკეთესო ნიმუშს წარმოადგენს ანანურის ხუროთმოძღვრული ანსამბლი. მასში თავმოყრილია, როგორც სამხედრო, საკულტო, ისე საერო დანიშნულების ნაგებობები. საქართველოს ტერტორიაზე ძნელია მოიძებნოს ასე ერთად თავმოყრილი და შედარებით კარგად დაცული ძეგლი. ანანურის ანსამბლში დომინანტობს ღვთისმშობლის სახელობის, დიდი გუმბათოვანი ეკლესია, რომელიც შუა საუკუნეებში გავრცელებულ ცენტრალურ-გუმბათოვან ტიპს მიეკუთვნება.
გერგეტის სამება-გერგეტის ყოვლადწმიდა სამების ტაძარი XIV საუკუნის ძეგლია. გერგეტის სამება ადრე “მცხეთის სამკაულის” სახიზარს წარმოადგენდა. აქ ესვენა წმინდა ნინოს ჯვარი. დღეს იგი მამათა მონასტერია.